Lieggrafiek of niet - Origineel

Lieggrafiek of niet?

Leestijd: 2 minuten

In mijn werk ben ik dagelijks bezig met het ontwerpen van visualisaties. Je komt dan zo af en toe een situatie tegen die tot vragen leidt. Afgelopen week had ik zo’n situatie bij het maken van een eenvoudige staafgrafiek. Omdat ik geen passend antwoord had op de situatie wil ik deze eens voorleggen aan de lezers om te zien hoe hierover wordt gedacht.

De staafgrafiek waar het hier over gaat bestaat uit slechts twee staven en ziet er als volgt uit:

Lieggrafiek of niet - Origineel

In de grafiek worden twee dimensies getoond die in een percentage. Het percentage staat voor het procentueel aantal inwoners van een gemeente dat in de schuldsanering zit, een serieus onderwerp dus. Met de huidige weergave lijkt het erop alsof de groep G37 (de 37 grootste gemeentes van Nederland) een extreem hoog aantal inwoners in de schuldsanering heeft, terwijl het slechts 1% betreft. Uiteraard is dit 10 keer hoger dan Gemeente 1, maar de grafiek lijkt in eerste oogopslag een ander verhaal te (gaan) vertellen.

Het vraagstuk is nu of hier sprake is van een lieggrafiek en hoe je dit vertekende beeld kunt oplossen. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om de x-as te vergroten naar 5%. De score voor G37 oogt nu een stuk minder hoog, maar het resultaat ziet er vreemd uit:

Lieggrafiek of niet - Optie

Een andere optie, die op dit moment mijn voorkeur heeft, is om een gemiddelde (of in andere situaties een doel) toe te voegen. Je maakt hiermee inzichtelijk dat de waarde van G37 aan de hoge kant is, maar niet extreem hoog. Tegelijkertijd benadrukt dit dat Gemeente 1 ver onder het gemiddelde scoort en het dus heel goed doet.

Lieggrafiek of niet - Resultaat

Hoe kijken jullie aan tegen de originele grafiek? Is dit een lieggrafiek? En op welke manier kunnen we de visualisatie verbeteren? We zijn benieuwd naar jullie ideëen!


Dennis de Kock is BI consultant bij ProAnalytics. Dagelijks helpt hij organisaties bij het implementeren van Business Intelligence oplossingen. Daarnaast houdt hij zich bezig met zijn persoonlijke ontwikkeling en data visualisatie.